Zaprawione mocno ignorancją przekonanie, że „chateau” w nazwie oznacza dobre wino, nie wzięło się znikąd. Jest to całkiem ciekawa kwestia, która na pewno zainteresuje nawet osoby, które z winem nie mają zbyt wiele wspólnego.
Zamki i winnice
Chateau to francuskie słowo, które oznacza po prostu zamek, a dokładniej pałac w rozumieniu wiejskiej rezydencji szlacheckiej, na wzór polskiego dworu. Przez stulecia forma rezydencji szlacheckiej ewoluowała od średniowiecznego zamku z basztami przez rokokowe pałacyki o przedziwnych zdobieniach, po neoklasycystyczne rezydencje wypełnione wszelkimi możliwymi wygodami. Znaczenie słowa chateau zmieniało się w pogoni za ewoluującą rzeczywistością.
Chateau, jako rezydencja szlachecka, było zawsze stolicą lokalnego majątku, który mógł składać się jeszcze z wsi, młyna, sadów, stawów hodowlanych i co początkowo było charakterystyczne tylko dla południowych krańców Francji, a następnie niemal dla całego kraju, także z winnicy. Każdy właściciel ziemski był dumny ze swojego produktu, co znajdowało wyraz w nazwie trunku. I tak na przykład Chateau de Bordeaux to wino z winnicy położonej w najbardziej znanym regionie winiarskim Francji – Bordeaux. Z kolei winno z winnicy Petrus, Chateau Petrus, przez wiele lat dzierżyło palmę najlepszego i tym samym najdroższego wina świata.
Apelacje wina
Czy zatem należy dojść do wniosku, że skoro chateau to po prostu określenie miejsca pochodzenia wina, zwracanie uwagi na to określenie jest bezcelowe, a nawet może być mylące? Nie do końca. Związane jest to z systemem apelacji, jak dość niefortunnie określa się w naszym języku system kontroli wina we Francji. Na bazie systemu apelacji stworzony został znacznie lepiej nam znany mechanizm produktów regionalnych. Polega on na kontroli miejsca pochodzenia, jakości procesu produkcyjnego oraz rodzaju wykorzystanych surowców w procesie wytwarzania artykułów spożywczych. Kiedy wszystko zgadza się z ustaloną normą, produkt otrzymuje prawo do stosowania zastrzeżonej nazwy, dzięki czemu kupując chociażby mozarellę wiemy, że jest to ser o określonej jakości. W ten sam sposób wino chateau z konkretnego miejsca to marka, której możemy zaufać. Będzie ono cechowało się ściśle określonym smakiem, w jego składzie odnajdziemy dokładnie takie szczepy, jakie powinny w nim być, a winorośl do jego produkcji zebrana została tam, gdzie zadeklarował to producent. Dlatego kupując wino chateau z apelacją mamy gwarancję, że jest to produkt najwyższej jakości i zgodny ze standardami.
