Testy alergiczne – zrób je jesienią!

Alergie zalicza się już do grupy chorób cywilizacyjnych – dotyczą one coraz większej liczby osób, i to bez względu na wiek czy płeć. Diagnostyka alergii polega na wykonaniu testów alergicznych, które pozwalają stwierdzić, jaka substancja (alergen) wywołuje nadmierną reakcję układu immunologicznego pacjenta. W przypadku podejrzenia alergii wziewnej dobrym momentem na wykonanie testu jest jesień, kiedy stężenie pyłków w powietrzu mocno spada.

Z tekstu dowiesz się:

• czym jest alergia, jakie są jej przyczyny i objawy,
• na czym polegają testy alergiczne,
• jakie są rodzaje testów alergologicznych.

Alergia to nadmierna reakcja organizmu na kontakt z alergenem, czyli substancją, która jest nieszkodliwa dla zdrowych osób, ale przez układ odpornościowy alergika jest uznawana za wrogą. W odpowiedzi organizmu na alergeny biorą udział m.in. granulocyty, limfocyty, a także immunoglobuliny klasy E (IgE), które nieprawidłowo rozpoznają nieszkodliwe substancje jako groźne dla organizmu. Skłonność do alergii ma najczęściej podłoże genetyczne.

Alergia – przyczyny i objawy

Alergeny, czyli substancje wywołujące alergię, dzielą się na kilka kategorii.

• Alergeny wziewne znajdują się w powietrzu i dostają się do organizmu drogą oddechową – zalicza się do nich m.in. pyłki traw, drzew i chwastów, a także roztocza czy zarodniki pleśni.
• Alergeny kontaktowe wywołują reakcje alergiczne po kontakcie ze skórą – są to np. kobalt, nikiel, chrom czy konserwanty znajdujące się w kosmetykach.
• Alergeny pokarmowe, jak sama nazwa wskazuje, to składniki żywności – alergię wywołują najczęściej mleko, orzechy, gorczyca, ryby, jaja oraz pszenica.

Uczulać mogą także jady owadów i leki.

Jeśli chodzi o objawy alergii, to w zależności od jej rodzaju mogą one obejmować:

• napady kichania,
• katar,
• łzawienie oczu,
• kaszel,
• duszności,
• swędzenie oczu, nosa i skóry,
• bóle brzucha,
• biegunki.

Testy na alergię – co to jest?

Niektóre rodzaje alergii da się z dużą dozą prawdopodobieństwa rozpoznać już przy wywiadzie z pacjentem (opis okoliczności, objawów, występowania alergii w rodzinie), ale alergolog dla pewności zleci wykonanie odpowiednich testów alergicznych. Polegają one na sprawdzeniu reakcji organizmu na kontakt z daną substancją lub na analizie laboratoryjnej krwi. Szczególnie w przypadku podejrzenia alergii wziewnej zaleca się, by badania alergiczne były przeprowadzone jesienią, kiedy stężenie pyłków w powietrzu jest niskie.

Testy alergologiczne – rodzaje

Wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów testów alergologicznych:

• testy skórne – polegają na poddaniu skóry pacjenta działaniu konkretnej substancji – reakcja immunologiczna organizmu bywa w wielu wypadkach natychmiastowa; ten rodzaj badań alergicznych dzieli się na punktowe i śródskórne, a różnica polega na sposobie podawania alergenów,
• płatkowe testy naskórkowe – są podstawą w diagnozowaniu alergii kontaktowej, czyli takiej, której głównym objawem jest wyprysk skórny pojawiający się u pacjenta po kontakcie skóry z alergenem,
• testy z krwi – analiza laboratoryjna krwi pozwalająca określić rodzaj występujących u danego pacjenta przeciwciał IgE skierowanych przeciw konkretnym alergenom; wykonuje się je przede wszystkim u dzieci oraz osób, u których przyjmowane leki mogłyby wpłynąć na wynik testów skórnych,
• testy prowokacyjne (ekspozycyjne) – mają na celu sprawdzenie reakcji konkretnego narządu na obecność alergenu; wykorzystywane są m.in. w diagnostyce alergii pokarmowych (potencjalnie alergizujący produkt najpierw się odstawia, a później ponownie włącza do jadłospisu).

Badania alergiczne – jak przebiegają?

Przebieg testów na alergię zależy oczywiście od ich rodzaju. Testy skórne przeprowadza się na skórze pleców lub przedramion – alergolog lub wykwalifikowana w tym zakresie pielęgniarka cienką igłą wstrzykuje pod skórę niewielkie ilości alergenów lub umieszcza je na skórze, która następnie jest nakłuwana igłą. W trakcie jednego badania można nanieść do 20 alergenów. Wyniki są znane po 15-20 minutach (ocenia się wygląd skóry).

Naskórkowe testy płatkowe polegają na naklejeniu na plecy pacjenta na 48 godzin specjalnych plastrów z alergenami – po tym czasie plastry się usuwa i obserwuje się stan skóry. Drugi odczyt ma miejsce po 72 godzinach od nałożenia plastrów. Testy alergiczne z krwi polegają na analizie laboratoryjnej pobranej od pacjenta krwi, zaś testy prowokacyjne – na bezpośrednim podaniu alergenu do ust, do nosa, oskrzeli lub worka spojówkowego.

Wyniki najczęściej wykonywanych testów skórnych dostępne są jeszcze tego samego dnia, po interpretacji przez alergologa. Testy naskórkowe kończą się po 72 godzinach, a wynik testów z krwi jest dostępny – w zależności od systemu pracy danego laboratorium – po 2 lub 3 dniach.

Zobacz też, jak rozpoznać alergię u dziecka.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57548,alergia

http://www.diagnostykalaboratoryjna.eu/journal/3116_Butrym_pogladowa_www.pdf

http://alergia-astma-immunologia.pl/2018_23_2/AAI_02_2018_1322_napiorkowska.pdf

https://medycynapracyportal.pl/wp-content/uploads/wydawnictwa/podstawowe_informcje_o_alergii_i_alergenach.pdf