Zespół abstynencyjny jest stanem po nagłym odstawieniu alkoholu i wiąże się z szeregiem nieprzyjemnych dolegliwości psychofizycznych. W zależności od wielu czynników (w tym między innymi częstotliwości spożywania alkoholu oraz podatności na tego typu dolegliwości), może potrwać kilka dni, a nawet kilka tygodni. Jakie objawy świadczą o wystąpieniu zespołu abstynencyjnego i w jaki sposób można sobie z nimi radzić?
Czym jest zespół abstynencyjny?
Zespół abstynencyjny, jak wspominaliśmy wcześniej, występuje po spożyciu alkoholu i jego nagłym odstawieniu. Co ważne, wbrew obiegowej opinii, zespół ten nie występuje tylko i wyłącznie u osób uzależnionych od alkoholu, ale również tych, którzy spożywają go okazjonalnie.
Również jednorazowe przyjęcie napoju wyskokowego może wpłynąć na mózg tak, że zacznie on funkcjonować w sposób odmienny od zwyczajowego. W takiej sytuacji dochodzi do zespołu abstynencyjnego. Czym się on objawia?
Najczęstsze objawy odstawienia alkoholu
Najbardziej typowe objawy zespołu abstynencyjnego to majaczenie oraz drgawki, które pojawiają się w wyniku odstawienia alkoholu (innymi słowy – odcięcia jego dopływu do organizmu po tym, jak poprzednia porcja alkoholu opuściła krwioobieg). Drgawki oznaczają tymczasową utratę władzy nad mięśniami oraz ich skurcze, co może skutkować nagłym wydaleniem moczu lub defekacją. Nie jest to jednak odrębny objaw zespołu abstynencyjnego, ale efekt wyżej wspomnianych drgawek. Należy przy tym wspomnieć, że zespół abstynencyjny wygląda nieco jak atak padaczkowy, w związku z czym może zostać błędnie zinterpretowany, zwłaszcza jeśli świadkowie zdarzenia nie mają pojęcia o tym, że chory spożywał alkohol w nieodległym czasie.
Wśród objawów, które są potencjalnie niebezpieczne, a jednocześnie występują stosunkowo często, można wskazać majaczenie. Osoba, która doznaje majaków, w początkowej fazie może wykazywać jedynie objawy fizyczne, takie jak drżenie ciała, a później mogą dołączyć również bezsenność, dezorientacja, stany lękowe i inne.
Nieco rzadziej występujące objawy odstawienne alkoholu to między innymi halucynacje oraz omamy, które mogą być potencjalnie niebezpieczne tak dla chorego, jak i osób, które aktualnie z nim przebywają. W takim przypadku mogą zdarzyć się ataki agresji (powodowane błędnym postrzeganiem rzeczywistości), w związku z czym należy zachować maksymalną ostrożność w kontaktach z chorym.
Wśród dość powszechnie występujących objawów zespołu abstynencyjnego można wskazać również zaburzenie równowagi elektrolitowej w ciele. Wynika to z moczopędnego działania alkoholu – jeśli nie zadba się o odpowiednio szybkie i efektywne uzupełnienie elektrolitów, może dojść do odwodnienia.
W jaki sposób radzić sobie z zespołem abstynencyjnym i ile on może potrwać?
Czas trwania zespołu abstynencyjnego jest uzależniony w dużej mierze od tego, jak często chory spożywał alkohol, a także w jakich ilościach. Choroba ta może wystąpić już przy pierwszym kontakcie z napojami wyskokowymi, jednak może ujawnić się równie dobrze po wieloletniej ekspozycji na działanie alkoholu.
W warunkach domowych nie ma zbyt wielu możliwości radzenia sobie z objawami zespołu odstawiennego. Jedyne, co może zrobić osoba będąca świadkiem ataku choroby, jest zabezpieczenie chorego do czasu przybycia pomocy. Przy ataku drgawek warto ułożyć daną osobę w pozycji bocznej ustalonej, co pomoże zapobiec zadławieniu ewentualną treścią żołądkową. Nie można także zapomnieć o sprawdzeniu, czy chory nie dławi się własnym językiem. Po takim zabezpieczeniu można jedynie oczekiwać na dotarcie wezwanej pomocy.
Niestety, jedyną gwarancją, że zespół abstynencyjny już nie wystąpi jest po prostu rezygnacja ze spożywania trunków. Tylko w ten sposób można mieć pewność, że ataki się nie ponowią, w innym przypadku – każdy wypity alkohol będzie skutkował występowaniem zespołu odstawiennego, który może wręcz nasilać się wraz z biegiem czasu, oddziałując negatywnie na mózg chorego. W przypadku braku dobrowolności w kwestii podjęcia abstynencji, chorego można skierować na przymusowe leczenie choroby alkoholowej – za zgodą sądu.
___________________________________
Artykuł powstał dzięki uprzejmości ośrodka leczenia alkoholizmu Tu i Teraz
