Ciąg sterylizacyjny – co to takiego?

Gabinety medyczne, stomatologiczne, kosmetyczne czy fryzjerskie to miejsca, w których podstawą jest zachowanie najwyższych standardów higieny. Specyfika wielu zabiegów z tych dziedzin sprawia, że wykorzystywane w tym celu wielorazowe narzędzia trzeba poddawać sterylizacji. Proces ten składa się z kilku etapów. Czynności wykonywane na każdym z nich muszą być przeprowadzane w ramach tzw. ciągu sterylizacyjnego. Co dokładnie kryje się pod tym pojęciem i dlaczego jest ono tak ważne?

Czym jest ciąg sterylizacyjny?

Zgodnie z przepisami, ciąg sterylizacyjny jest sposobem przygotowania pomieszczenia, w którym przeprowadzane są poszczególne etapy procesu sterylizacji. W praktyce pojęcie to oznacza podział przeznaczonej do tego celu przestrzeni na strefy, w których realizuje się kolejne składające się nań etapy.

Dzięki optymalnemu ułożeniu stanowisk, które biorą udział w całym procesie, sterylizacja przebiega prawidłowo. Nie tylko zapobiega się w ten sposób przenoszeniu ewentualnych patogenów, ale i usprawnia pracę. Pozwala to na znaczne zmniejszenie ryzyka pomyłki i wykonania niezbędnych czynności w złej kolejności, co mogłoby się wiązać z powtórnym zanieczyszczeniem wysterylizowanych wcześniej narzędzi.

Rodzaj gabinetu – czy ma wpływ na ciąg sterylizacyjny?

Warto od razu odpowiedzieć na pytanie, czy ciąg sterylizacyjny w gabinecie kosmetycznym różni się od tego w salonie tatuażu lub gabinecie lekarskim bądź stomatologicznym.

Proces sterylizacji narzędzi składa się z konkretnych czynności – zawsze takich samych. Nie ma znaczenia, czy wyjaławiane są elementy wykorzystywane podczas jakichkolwiek zabiegów, przy których dochodzi (lub może dojść) do przerwania ciągłości skóry. W praktyce oznacza to, że ciąg sterylizacyjny w gabinecie stomatologicznym będzie zorganizowany w taki sam sposób, jak ten w salonie kosmetycznym lub placówce medycznej. W każdym przypadku kolejne jego punkty muszą być od siebie odseparowane, a cały proces wymaga stosowania konkretnego rodzaju preparatów i sprzętów.

To, czym ciągi w poszczególnych obiektach mogą się od siebie różnić, jest ich skala. Tam, gdzie na co dzień sterylizacji poddawanych jest niewiele sprzętów, wystarczające będą narzędzia pozwalające na ich ręczne mycie oraz niewielkie autoklawy. Z kolei np. w placówkach medycznych konieczne jest stosowanie wydajniejszych i większych urządzeń, które pozwolą wyjałowić większą ilość materiału na raz.

Organizacja ciągu sterylizacyjnego

Sposób, w jaki zorganizowany jest ciąg sterylizacji w gabinecie stomatologicznym, kosmetycznym lub innym, wynika bezpośrednio z czynności składających się na ten proces. Niezbędne jest wykonanie każdej z nich, w dodatku w ściśle określonej kolejności. Oznacza to, że konieczne jest przygotowanie stanowisk, w których odbywać się będzie:

1. Mycie – w mniejszych gabinetach może być przeprowadzane ręcznie, z wykorzystaniem bieżącej wody oraz specjalistycznych preparatów. Tam, gdzie nie jest to możliwe, wykorzystywane są specjalistyczny myjnie-dezynfektory, które pozwalają połączyć pierwsze dwa etapy całego procesu dekontaminacji.
2. Dezynfekcja – tam, gdzie mycie przeprowadzane jest ręcznie, polega ona zazwyczaj na umieszczeniu narzędzi w wanience z roztworem środka dezynfekcyjnego.
3. Osuszenie i konserwacja – narzędzia są pozostawiane do wyschnięcia lub osuszane ręcznie. Na tym etapie często wykonuje się konserwację przedmiotów wykonanych ze stali nierdzewnej z wykorzystaniem specjalistycznego preparatu.
4. Przygotowywanie pakietów – narzędzia zostają umieszczone wewnątrz odpowiedniego opakowania do sterylizacji, tj. rękawa lub torebki. W skład pakietu wchodzą także testy kontroli sterylizacji. Ostre elementy zabezpiecza się, wykorzystując w tym celu osłonki na narzędzia. Zapobiegają one przebiciu pakietu, a także przypadkowemu skaleczeniu się przez pracowników.
5. Sterylizacja właściwa – przeprowadzana w specjalistycznym sterylizatorze.
6. Ostudzenie, zabezpieczenie i odpowiednie zmagazynowanie opakowań.

Ciąg sterylizacji w gabinecie kosmetycznym, stomatologicznym lub innym jest zawsze wnikliwie sprawdzany przez inspektorów przeprowadzających rutynowe kontrole sanitarne. Może on znajdować się w osobnym pomieszczeniu, ale dopuszczalne jest także wydzielenie odpowiedniej strefy w miejscu, w którym wykonuje się zabiegi. Należy jedynie zadbać o to, by sterylizator był oddalony od miejsca, w którym myte są brudne narzędzia, a tzw. droga „brudna” i „czysta” nie krzyżowały się ze sobą.

Autor zdjęcia głównego: doroguzenda