Wzrok jest jednym z najważniejszych narządów zmysłu, bez którego trudno byłoby normalnie funkcjonować. Niestety, jak każdy organ organizmu, również on nie jest odporny na schorzenia. Do najczęściej spotykanych zaliczają się wady wzroku, wymagające korekcji okularami lub soczewkami kontaktowymi. Poza nimi istnieje też wiele innych chorób. Nie tylko bakteryjnych i wirusowych, ale również wynikających z genetyki.
Dziedziczenie jako prawo natury
Dziedziczenie jest prawem naturalnym, na które przeciętny człowiek nie ma wpływu. Dotyczy ono przejmowania różnych cech genetycznych po rodzicach lub krewnych w dalszym pokoleniu. Zjawisko to polega na przekazaniu konkretnego genu lub zespołu genów o określonej budowie i układzie – odpowiedzialnych za kolor oczu, barwę głosu, piegi na skórze czy układ uzębienia.
W genach zakodowane są też dysfunkcje, które dziecko może przejąć po rodzicu. W środowisku medycznym mówi się o nich, jako o chorobach genetycznych. Dotyczą one wielu organów i układów organizmu, w tym również narządu wzroku. Istnieje około 1200 opisanych i udokumentowanych schorzeń okulistycznych o podłożu genetycznym. Pojawiają się one zarówno u nowo narodzonych dzieci, jak i w starszym wieku.
Najpopularniejsze choroby okulistyczne o podłożu genetycznym
Medycyna zna wiele chorób oczu, których przyczyną jest jeden lub wiele genów odziedziczonych po przodkach. Jedne z nich są doskonale znane i pojawiają się w niemal każdym pokoleniu. Inne występują rzadko, a jeszcze inne stanowią efekt uboczny innych chorób genetycznych. Do tych ostatnich zalicza się zespół Lowe’a, którego konsekwencją są jaskra, zaćma oraz woloocze. Równie poważnym schorzeniem jest zespół de Morsiera, który może prowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku.
Najczęstsze choroby genetyczne oczu to:
- zwyrodnienie plamki (AMD), dotykające głównie kobiety w starszym wieku,
- siatkówczak występujący głównie u dzieci,
- zwyrodnienie barwnikowe siatkówki – choroba ma 60 odmian,
- wrodzone wady tęczówki,
- zanik nerwów wzrokowych,
- dystrofie rogówki,
- nowotwory.
Większość chorób okulistycznych o podłożu genetycznym może być leczona, a nawet całkowicie wyleczona. Warunkiem jest szybkie rozpoznanie, którego podstawę stanowi profesjonalna diagnostyka. Na badania np. do NZPiSOZ Medan należy się zgłosić zaraz po zauważeniu niepokojących objawów. Profilaktycznie powinni też badać się Ci pacjenci, u których w rodzinie występowały już takie schorzenia. Natomiast diagnostyka u osób, które ukończyły 50 lat, jest zalecana przynajmniej raz w roku.
